Lokalizacja Domu Polsko-Niemieckiego
Dom Polsko-Niemiecki ma powstać w samym sercu stolicy Niemiec. Wymagane są do tego odpowiednie warunki przestrzenne dla budowy Domu Polsko-Niemieckiego jako zespołu składającego się z pomnika i budynku mieszczącego wystawy i przestrzeń edukacyjną, możliwość szybkiej realizacji oraz korzystna, łatwo dostępna lokalizacja w Berlinie.
Teren dawnej Opery Krolla w bezpośrednim sąsiedztwie Urzędu Kanclerskiego i Bundestagu jest tym miejscem w Niemczech, które symbolizuje inwazję na Polskę, a zarazem początek drugiej wojny światowej.
Po pożarze znajdującego się naprzeciwko Reichstagu właśnie w Operze Krolla odbywały się posiedzenia kadłubowego parlamentu kontrolowanego przez narodowych socjalistów. To tutaj we wczesnych godzinach porannych 1 września 1939 roku kanclerz Rzeszy Adolf Hitler wygłosił propagandową mowę na temat niemieckiej inwazji na Polskę, która zapoczątkowała drugą wojnę światową. Już wcześniej jednak w Operze Krolla wygłaszano pełne pogardy przemówienia. Na sesji 23 marca 1933 roku Adolf Hitler ogłosił »ustawę o pełnomocnictwach«, która wyeliminowała wszystkie partie demokratyczne, a poseł Socjalistycznej Partii Niemiec Otto Wels wygłosił dramatyczne przemówienie wymierzone w rodzącą się dyktaturę.
Trzydziestego stycznia 1939 roku Adolf Hitler zagroził »unicestwieniem« ludności żydowskiej w Europie, jeśli wybuchnie kolejna »wojna światowa«. A 11 grudnia 1941 roku tutaj wypowiedział wojnę Stanom Zjednoczonym.
Realizacja Domu Polsko-Niemieckiego w tym miejscu byłaby gestem o dużym znaczeniu symbolicznym, który zostałby dostrzeżony zarówno w Niemczech, jak i w Polsce. Obecnie toczą się rozmowy między władzami federalnymi, kraju związkowego i dzielnicowymi na temat odpowiedniej lokalizacji.
Architektura przyszłego budynku będzie nowoczesna i przyciągająca uwagę, ekologicznie zrównoważona i energooszczędna oraz dopasowana do przestrzeni miejskiej.
Niemniej możliwa byłaby również inna lokalizacja w centrum Berlina, pod warunkiem jednak, że spełni wymienione powyżej wymagania.
Koncepcja »Domu bez miejsca«
Dom Polsko-Niemiecki powinien być widoczny w przestrzeni publicznej jeszcze przed powstaniem budynku – siedziby instytucji. Istnieją duże oczekiwania społeczne dotyczące jakiegoś symbolu upamiętnienia w najbliższej przyszłości. Dlatego Dom Polsko-Niemiecki kieruje się koncepcją »Domu bez miejsca« i już teraz wychodzi ze swoją ofertą do opinii publicznej.
Pozwoli to poruszać tematy i uczestniczyć w dyskusjach, które współkształtują stosunki polsko-niemieckie, poddając je jednocześnie krytycznemu oglądowi. Wydarzenia zorganizowane w 2024 roku to dyskusje panelowe, prezentacje książek, wydarzenia w przestrzeni publicznej skierowane do szerokiej publiczności (outreach), uroczystości upamiętniające, audioprzewodnik po polskich śladach w Berlinie, konferencja naukowa, publikacja, kampania plakatowa oraz dalsze imprezy organizowane we współpracy z naszymi partnerami.
Zgodnie z koncepcją »Domu bez miejsca« jeszcze przed ukończeniem budynku rozpoczną się działania edukacyjne i spotkania. Projekty edukacyjne z udziałem młodzieży, formaty cyfrowe i kampanie w mediach społecznościowych, »Latająca Akademia«, spotkania autorskie, koncerty i dyskusje pozwolą wzmocnić profil Domu Polsko-Niemieckiego w przestrzeni publicznej.